ป่าต้นน้ำคือระบบนิเวศที่มีความสำคัญอย่างมากต่อความมั่นคงและยั่งยืนของสิ่งแวดล้อมและชีวิตมนุษย์ เป็นแหล่งเกิดของแม่น้ำ ลำธาร แล้วก็แหล่งน้ำจืดต่างๆที่หล่อเลี้ยงทั้งระบบนิเวศและชุมชนในพื้นที่ปลายน้ำ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำไม่เฉพาะแต่ช่วยควบคุมระบบน้ำฝนและปริมาณน้ำในลำน้ำอย่างสมดุล แต่ว่ายังมีบทบาทสำคัญในการป้องกันภัยธรรมชาติ ตัวอย่างเช่น น้ำท่วม ดินกระหน่ำ และก็การกัดเซาะของหน้าดิน การอนุรักษ์และก็ฟื้นฟูป่าต้นน้ำก็เลยเปลี่ยนเป็นภารกิจสำคัญของอีกทั้งภาครัฐ ภาคประชาชน และก็ภาคเอกชนที่ตระหนักถึงผลพวงอันร้ายแรงที่เกิดขึ้นจากการทำลายป่าต้นน้ำในอดีตกาล
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2018/08/XU5C0090.jpg)
เข้าไปอ่านรายละเอียดได้ที่ >> ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)[/size]
ป่าต้นน้ำมีบทบาทสำคัญในการกักเก็บน้ำฝนผ่านรากไม้แล้วก็ชั้นดินอุดมสมบูรณ์ เมื่อฝนตกลงมา น้ำจะถูกดูดซับและสะสมไว้ในดิน ก่อนที่จะเบาๆไหลออกมาเป็นสายธารและแม่น้ำในช่วงฤดูแล้ง การมีพืชพรรณนานัปการแล้วก็ส่วนประกอบป่าที่สมบูรณ์ช่วยทำให้กรรมวิธีนี้เกิดขึ้นอย่างมีคุณภาพ และก็ลดความเสี่ยงจากเภทภัยทางธรรมชาติ หากไม่มีป่าต้นน้ำ น้ำฝนไม่น้อยเลยทีเดียวจะไหลบ่าลงสู่พื้นที่ราบอย่างเร็ว กระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดน้ำท่วมเฉียบพลัน ในตอนที่ในช่วงฤดูแล้งกลับไม่มีน้ำเพียงพอใช้ในภาคการเกษตรและก็การดำเนินชีวิตของชุมชน
ความสำคัญของป่าต้นน้ำยังเกี่ยวข้องถึงความมากมายหลายทางชีวภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ภูเขาสูงแล้วก็เขตป่าดิบเขา ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่า พรรณไม้ แล้วก็จุลชีพที่หาได้ยากในระบบนิเวศอื่นๆนอกจากนี้ป่าต้นน้ำยังมีบทบาทสำหรับเพื่อการรักษาสมดุลของอุณหภูมิและก็จำนวนคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ ช่วยซับแก๊สเรือนกระจก และก็ลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)จึงไม่ใช่เพียงแค่การดูแลรักษาแหล่งน้ำแค่นั้น แต่เป็นการปกป้องระบบนิเวศทั้งปวงในระดับภูมิภาคแล้วก็สุดยอด
ประเทศไทยมีป่าต้นน้ำอยู่หลายแห่ง ดังเช่นว่า บริเวณภาคเหนือของประเทศ ซึ่งเป็นต้นเกิดของแม่น้ำสำคัญหลายสาย ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง หรือแม่น้ำโขง พื้นที่พวกนี้พบเจอกับแรงกดดันจากการขยายตัวของชุมชน การเกษตรเชิงเดี่ยว และก็กิจกรรมที่ละเมิดพื้นที่ป่า การทำลายป่ารวมทั้งเผาป่าส่งผลให้ระบบนิเวศของป่าต้นน้ำเสียอย่างรวดเร็ว ก่อให้เกิดผลเสียโดยตรงต่อราษฎรที่อยู่ในพื้นที่ปลายน้ำ ทั้งในด้านคุณภาพชีวิต การกสิกรรม แล้วก็เศรษฐกิจโดยรวม การมีนโยบายแล้วก็แผนสงวนที่ยืนยงก็เลยเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาตินี้ไว้ให้คนรุ่นใหม่
การปฏิสังขรณ์ป่าต้นน้ำไม่ได้หมายคือการปลูกต้นไม้แค่นั้น แม้กระนั้นยังรวมทั้งการบูรณะระบบนิเวศในภาพรวม การส่งเสริมการใช้ที่ดินอย่างเหมาะสม การอนุรักษ์และรักษาพันธุ์ไม้ท้องถิ่น รวมทั้งการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่อย่างเป็นจริงเป็นจัง หลากหลายองค์กรในประเทศไทยรวมถึงภาคประชาสังคม ดังเช่นว่า มูลนิธิไทยรักษา ได้ดำเนินแผนการฟื้นฟูป่าต้นน้ำในหลายพื้นที่ ด้วยวิธีการการมีส่วนร่วมของราษฎร การปลูกป่าด้วยพืชหลายประเภทที่เหมาะสมกับพื้นที่ และก็การให้ความรู้แก่ชุมชนเกี่ยวกับคุณประโยชน์ของป่าต้นน้ำ นำมาซึ่งการก่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจและก็ความร่วมแรงร่วมใจที่จริงจริงระหว่างคนกับธรรมชาติ
ป่าต้นน้ำยังสามารถเป็นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน เป็นต้นว่า แนวทางการทำเกษตรอินทรีย์ภายใต้ร่มเงาป่า กระบวนการทำสินค้าจากสมุนไพรพื้นเมือง หรือแม้กระทั้งการท่องเที่ยวเชิงรักษา ซึ่งทั้งสิ้นนี้ต้องอยู่ภายใต้การดูแลที่ครัดเคร่งและการบริหารจัดการที่สมดุล เพื่อไม่ให้เป็นการก่อกวนระบบนิเวศหรือทำให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อธรรมชาติ การพัฒนาเชิงพื้นที่ที่อิงกับป่าต้นน้ำจึงจะต้องมีความรู้ความเข้าใจอีกทั้งในด้านสภาพแวดล้อม เศรษฐกิจ รวมทั้งสังคมควบคู่กันไป
ในอนาคตความเคลื่อนไหวลักษณะภูมิอากาศจะยิ่งมีผลกระทบต่อทรัพยากรน้ำและก็สิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การมีป่าต้นน้ำที่สมบูรณ์จึงเป็นแนวคุ้มครองปกป้องตามธรรมชาติที่ดีที่สุด การลงทุนในระบบนิเวศกลุ่มนี้ผ่านการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และก็ใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ไม่เฉพาะแต่ช่วยทำให้ประเทศมีน้ำใช้ทั้งปี แม้กระนั้นยังเป็นการสนับสนุนคุณภาพชีวิตของราษฎรอย่างแท้จริง การดูแลรักษาป่าต้นน้ำจึงเป็นภารกิจร่วมกันที่ทุกภาคส่วนจะต้องเข้ามามีบทบาท ทั้งยังในระดับหลักการ ระดับพื้นที่ รวมทั้งระดับปัจเจกชน
เพราะเหตุว่าป่าต้นน้ำไม่ใช่แค่บ่อเกิดน้ำเท่านั้น แต่ว่าคือหัวใจของชีวิตและก็ระบบนิเวศที่เชื่อมโยงกันอย่างแนบแน่น การคุ้มครองแล้วก็สงวนป่าต้นน้ำจึงไม่ใช่หน้าที่ของผู้ใดกันแน่คนใดคนหนึ่ง แต่คือหน้าที่ร่วมกันของมนุษยชาติที่จำต้องลงมือกระทำก่อนที่จะทรัพยากรอันล้ำค่านี้จะสลายไปอย่างไม่มีวันหวนกลับ.
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2020/07/Logo_%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2-2.jpg)
Source: บทความ ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)